Het Uitzicht Beperkt

 

Is een machthebber nodig?

Macht.

Macht kent vele vormen. Van liefdevol matriarch of patriarch in familieverband tot stamhoofd van een volk, monarch of dictator van een natie.

 

Het zou mooi zijn als machthebbers niet nodig zouden moeten zijn. Een machthebber kan dus van alles zijn. Een ouder, voogd, rechter, president, koning. Allemaal hebben ze vanwege hun aard een bepaalde macht. Van de een wordt verwacht die liefdevol te gebruiken en van de ander streng maar rechtvaardig en van weer een ander visie en juist management.

 

Beheersing is daarin een belangrijke eigenschap. Zonder beheersing worden grenzen al te snel en ondoordacht overschreden. Daarbij behoren we ons te bedenken dat overal waar ‘te’ voorstaat algauw tegenstand of onvrede kan opwekken. Het vereist nobele eigenschappen om fouten te kunnen erkennen en tot een samenwerking te komen om op de juiste weg terug te keren of verder te gaan.

 

Een democratische regering bestaat uit voor en tegenstanders. Degenen die te weinig stemmen hebben gekregen tijdens een verkiezing hebben echter nog al eens de neiging om uit principe overal op tegen te zijn. Wanneer een stemming niet anoniem is bestaat de neiging om niet te durven in te stemmen met een visie van de tegenpartij groot zijn. Je dient immers achter het partijbeleid te staan. De conclusie is dus dat, hoewel een verkiezing democratisch verloopt, de gekozenen zich onderwerpen aan het partijbeleid. De gekozene is zijn vrijheid van stemmen ontnomen in het belang van de partij. Heel af en toe stelt een lid of afgevaardigde zich kritisch op. De kans is groot dat je uit de partij wordt geknikkerd. En zoals nu (2023) de leden van de regering tegenover elkaar staan en telkens weer op de man spelen is verwerpelijk. Want o wat is het geweldig als een kamerlid met zijn mond vol tanden staat. Aan de andere kant, het regeren van een land is niet zomaar iets en goed leiding kunnen geven hangt af van goede informatie en overleg. De vrijheid om tijdens een stemming een andere visie te laten blijken zou veel eerlijker zijn. 

 

Orde.

Mijn vrouw en ik waren een aantal jaren terug in Egypte. Toen wij van het vliegveld naar het hotel werden vervoerd, viel ons op dat onze bus ondanks dat het donker was zonder verlichting reed. Dankzij het maanlicht was het niet helemaal donker, maar we konden niet veel zien. Er was niet veel verkeer, maar de weinige tegenliggers (auto's, door ezeltjes getrokken karren en ook mensen) die er waren hielden zich niet aan links of rechts en zowel de bus als de tegenliggers moesten nog al eens voor elkaar uitwijken.

 

We vroegen de chauffeur waarom hij zijn verlichting niet aandeed. Hij wees dat resoluut van de hand. Je zou elkaar immers kunnen verblinden. Trouwens, we hoefden ons geen zorgen te maken, hij kende de weg door en door, ook in het donker. We hielden ons toch maar wat steviger vast, want je zag geen wagen zonder deuken of schrammen. Trouwens vele hadden helemaal geen koplampen meer. Laat staan de ezelkarretjes die in het pikkedonker nog onderweg waren.

 

De enige orde die wij zagen werd gehandhaafd door politie gewapend met Kalasjnikovs voor de deur van het hotel en op de aanlegplaatsen van het cruiseschip zaten om de vijftig meter bewapenden militairen. Ook op het schip zelf was bewapende beveiliging. Zonder enige orde voel je jezelf algauw onzeker en onbewust bedenk je manieren om dat onveiligheidgevoel voor jou zelf zo goed mogelijk op te heffen. De een wat meer als de ander naar gelang de mogelijkheden. 

 

Buurtbeveiliging.

Buurtbeveiliging is een goedbedoelde blijk van saamhorigheid. In landen echter waar je bij wijze van spreken in de supermarkt een wapen kan kopen kan zo een buurtbeveiling uitlopen op een regelrechte wapenwedloop tussen goedbedoelende burgers en criminelen. Ethiek houdt nu eenmaal niet voor iedereen het zelfde in en in de omgang is het gezegde leven en laten leven niet altijd vanzelfsprekend. Soms moeten sommige waarden opgelegd worden als gewoon onderling begrip niet kan worden opgebracht en tot oplossingen leidt.

 

De eerder genoemde kerkganger of anders goedbedoelende medeburger mag zich dan wel gesteund voelen door een innerlijk bron die hen in het gelijk stelt wat betreft de ethiek die behoort te worden nagestreefd, de realiteit is nu eenmaal dat niet iedereen het zelfde denkt over of gediend is van opgelegde voorschriften. Helaas houdt niet iedereen zich aan normen en waarden zoals je zou verwachten. Daarom is het nodig dat de staat er voor zorg dat  orde gehandhaafd blijft. Dat kan alleen door verordeningen uit te schrijven en wetten op te stellen die voor iedereen gelden.

 

Religie.

Ook al menen kerken hun leden sancties of strafmaat op te leggen indien de gelovigen zich op het slechte pad hebben begeven, dat wil zeggen het pad verlaten hebben dat door de leer als enige juiste wordt voorgewend dient ook de gelovige te kunnen vertrouwen op de orde en rechtspraak van de machthebber ofwel de staat.

 

Hoewel de kerk de verantwoording heeft zijn gelovigen te helpen hun richting te vinden in het geloof, is die verantwoording van een heel andere orde dan die van de staat. Toch gebeuren er zaken in kerkelijk verband die niet door de beugel kunnen en de beoordeling van een aardse rechtbank noodzakelijk maken.  Als kerk en staat de handen in elkaar zouden slaan om ben ik er van overtuigd dat er een goedwillende kracht vanuit zal gaan. Het evenwicht wat dat betreft is ver te zoeken. De christelijke partijen hebben niet veel in te brengen. Staatsrecht gekoppeld aan kerkelijk echt zoals die in de middeleeuwen werd uitgevoerd had niets meer met de boodschap van het evangelie te maken. Het was uitgegroeid tot een orgie van pure machtsmisbruik en had niets meer te maken met de wet van naastenliefde.

 

Maar ook nu nog twijfel ik nog wel eens aan de rechtvaardigheid van het rechtssysteem. De wet van 'oog om oog, tand om tand' is van een heel andere tijd en wordt over het algemeen verkeerd uitgelegd. De tegenwoordige rechtspraak echter vind is erg zwak. Verzachtende omstandigheden tot daar aan toe, maar als iemand tot levenslang wordt veroordeel mag die niet na tien jaar weer op straat rondlopen. Wat de staat betreft, zij dient waken over een rechtvaardige wetgeving minstens het gevoel te geven achter de gewone burger te staan.